top of page

Anne ve Çocuk Beslenmesi

I. Giriş

Yeni doğan bebeğin sağlıklı bir biçimde büyüyüp gelişmesinde başarılı beslenmenin payı büyüktür. Dünyanın birçok ülkesinde bebekler sosyal, ekonomik ve kültürel nedenlerle beslenme yetersizliklerine maruz kalmaktadır. Yetersiz ve dengesiz beslenme

çocuklarda büyüme geliþme gerilikleri ile

ölümlere neden olmaktadır.

(1)

. Dünya Saðlık Örgütü raporlarına göre, gelişmekte olan ülkelerde bebek ölümlerine neden olan hastalıkların başında ishal, pnömoni ve bronşit gibi enfeksiyon hastalıklarının geldiği, bu enfeksiyonları önlemenin en kolay yollarından birinin anne sütü ile beslenme olduğu belirtilmektedir

(2,3)

.

Anne sütü yenidoğanın gelişimini destekleyecek özelliklere sahiptir ve besin değeri bakımından tüm yapay besinlerden üstündür. Anne sütü bebekle anne arasındaki

duygusal bağı artırır, bebeğin beyin gelişimi için gerekli olan esansiyel yağ asitleri ve A

vitaminini içerir, bebeðin immün sistemini güçlendirir

(4, 5, 6)

. Ayrıca anne sütünün fizyolojik sarılığı daha çabuk iyileştirdiği ve demir eksikliği anemisini önlediği belirtilmektedir. Erken dönemde emzirmenin yalnızca bebek sağlığı değil anne sağlığı üzerinde de olumlu etkileri vardır. Erken dönemde emzirmeye başlayan annelerde doğum sonu kanama riski azalır

(5,7)

. Meme kanseri, over kanseri ve idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma riskinin daha az

olduğu bildirilmektedir (7). Tüm bunlara ek olarak emzirmek oldukça ekonomiktir.

2003 Türkiye Nufus ve Sağlık Araştırması sonuçları, çocukların yüzde 97'sinin bir süre emzirildiğini, yüzde 54'ünün doðumdan sonraki ilk bir saat içinde emzirilmeye başlandığını ve yüzde 16'sının doğumdan sonraki ilk 24 saat hiç emzirilmediğini göstermektedir.

(8)

. Bu veriler ülkemizde anne sütü ile beslenmenin yaygın olduğunu, ancak emzirmeye başlamanın oldukça geç olduğunu göstermektedir. Emzirmenin düşük oranda olmasını ve geç emzirmeye başlamayı, anne sütünün yeterli gelmeyeceği kaygısı, erken, hazırlıksız doğum ve emzirme konusundaki yanlış inanç ve uygulamalar etkilemektedir

(9)

  Ülkemizde de annelerin birçoğunun anne sütünün yeterli gelmeyeceğine inanmaları ya da emzirme ile ilgili uyguladıkları birçok geleneksel yöntemler nedeniyle bebekler yeterli beslenememekte ve birçok sağlık sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır.

(10).

Annelerin bebeklerini yeterli ve etkili emzirmesi için anne sütünün önemini

kavramanın yanında, etkin emzirmeyi, emzirme tekniklerini, emzirme sıklığını,

süresini ve emzirme sırasını bilmeleri ve erken postpartum dönemde desteklenmeleri

önemlidir. Eğitimde önemli fonksiyonu olan ebe /hemşire tarafından anneye verilen eğitimin; emzirmenin sürdürülmesinde, meme komplikasyonlarının önlenmesinde, emzirme başarısında büyük rolü olduðu belirtilmektedir

(11)

. Annenin doğum sonu dönemde düzenli izleminin yapılması, emzirme konusunda

verilen eğitimlerin uygulamaya geçip geçmediğinin kontrolü ve annenin sorularının

yanıtlanması oldukça önemlidir. Bu yaklaşım doğrultusunda çalışmamız

hastanede doğum yapan annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamalarını belirlemek amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır.

Kaynaklar

1- Arlotti J.P, Catrell BH, Curtin JJ et.all. Breast

Feeding Among Low-Ýncome Women With

And Without Peer Support. Journal Of

Community Health Nursing, 1998; 15:3,

163-168.

2- Metin B, Akýn A, Güngör Ý. Dünya Saðlýk

Raporu 1998. TC Saðlýk Bakanlýðý Dýþ

Ýliþkiler Dairesi Baþkanlýðý,Ankara 1998.

3- WHO/UNÝCEF. 2000'li Yýllarda Bebeklerin

Anne Sütü ile Beslenmesi. Ankara: UNÝCEF

Türkiye Temsilciliði, 2000.

4- Beksaç S, Demir N, Koç A ve ark. Emzirme.

Obstetrik;Maternal-Fetal Týp Ve Perinatoloji

Ders Kitabý. MN Medikal & Nobel. 2001.

s.1399-1411.

5- Öztürk H, Demir Ü. Erken Devrede

Emzirmenin Anne-Bebek Saðlýðý Açýsýndan

Yararlarý.Atatürk Üniversitesi Hemþirelik

Yüksekokulu Dergisi. 2001. 4:2, 58-62.

6- Taþkýn L. Anne Sütünün Yararlarý. Doðum Ve

Kadýn Saðlýðý Hemþireliði. Ankara: Sistem

Ofset. 2002. s.385-386.

7- Nathan L, Decherney A. Current Obstetrik &

Gynecologýc Diagnosis & Treatment. Ninth

Edititon. McGraw-Hill Companies. 2003.

8- Türkiye Nüfus ve Saðlýk Araþtýrmasý TNSA.

Emzirme Ve Ek Gýda.Hacettepe Nüfus

Etütleri Enstitüsü. T.C. Saðlýk Bakanlýðý. Ana

Çocuk Saðlýðý ve Aile Planlamasý Genel

Müdürlüðü. 2003.

9- Hounsell D, Robinson E, Tai A ve ark.

Uptake Of Postnatal Services For

Mothers Of Newborn Babies Up To Eight

Weeks Of Age. 07, 2005, at http:// www.

nlm.nih.gov/ pubmed.

10-Özatay B. Ankara Ýli Aktepe Gecekondu

Bölgesinde 1991 Yýlýnda Doðum Yapan

Annelerin Anne Sütü Konusunda Bilgi Ve

Davranýþlarýnýn Ýncelenmesi. Halk Saðlýðý

Bilim Uzmanlýðý Tezi. Ankara: Hacettepe

Üniversitesi Saðlýk Bilimleri Enstitüsü. 1994.

11-Tunçel E, Dündar C, Peþken Y. Ebelerin

Anne Sütü Ýle Ýlgili Bilgi Ve Uygulamalarýnýn

Deðerlendirilmesi. Afyon Kocatepe

Üniversitesi Týp Dergisi. 2005; 6: 43-48

bottom of page